ისტორიული ოდიშის სამეფოს პოლიტიკურ-ადმინისტრაციულ -კულტურული ცენტრი - ზუგდიდი გამორჩეულია XIX საუკუნეში აგებული, ევროპული ტიპის სასახლეებით.
სამეგრელოს დედოფალ ეკატერინეს, ლაზი ოსტატები, საგანგებოდ მოუწვევია და მათთვის სასახლის აივნისა და ჭერის გამორჩეულად გაწყობა დაუვალებია. ასე შექმნილა ათი ათასზე მეტი ხელნაკეთი ხის დეტალით გაწყობილი და ორმოცდაათი ათასზე მეტი ულამაზესი კოლხური ორნამენტით დამშვენებული დედოფლის სასახლის აივნის ჭერი! ის გაგაოცებთ!
ნიკოსეული სასახლე კი, ქვის ულამაზესი აივნითა და საქართველოში ყველაზე დიდი სამეჯლისო დარბაზით, აღფრთოვანებაში მოგიყვანთ!
სამეგრელოს დედოფალ ეკატერინე ჭავჭავაძე- დადიანისა და თავად ნიკო დადიანის სასახლეები ამჟამად სამუზეუმო კომპლექსის ნაწილია. სამუზეუმო კომპლექსში შედის, აგრეთვე, საკათედრო ტაძარი და უნიკალური ბოტანიკური ბაღი.
მუზეუმი სასახლეში თავად დავით დადიანს, XIX საუკუნის შუა წლებში გაუხსნია. აქ ინახებოდა ანტიკურ ქალაქში, - არქეოპოლისში (დღევანდელი ნოქალაქევი) აღმოჩენილი უნიკალური ნუმიზმატიკური მასალა, დადიანთა კოლექცია, საბრძოლო და შრომის იარაღების ნიმუშები.
თუ იტალიის ტურინი ქრისტეს სუდარას სავანეა, ზუგდიდში ღვთისმშობლის შესამოსელია დაბრძანებული - ეს ისტორიულ ექსპონატებზე აღმატებულია!